Już od 13 grudnia 2024 roku zaczęło obowiązywać rozporządzenie Unii Europejskiej Parlamentu Europejskiego i Rady 2023/988, znane jako GPSR (General Product Safety Regulation). Celem nowych regulacji jest wzmocnienie ochrony konsumentów i ujednolicenie zasad działania dla przedsiębiorstw działających na terenie UE, ze szczególnym uwzględnieniem branży e-commerce.
Co dokładnie zmienia GPSR i kto będzie zobowiązany do przestrzegania tych przepisów?
Sprawdźmy szczegóły.
Zakres obowiązywania GPSR
Rozporządzenie GPSR obejmuje niemal wszystkie produkty oferowane konsumentom w UE, w tym produkty nowe, używane, odnowione czy naprawione, niezależnie od kanału sprzedaży. Wyjątki obejmują m.in. produkty lecznicze, żywność i pasze oraz antyki.
Regulacje obejmują wszystkie podmioty uczestniczące w łańcuchu dostaw: producentów, importerów, dystrybutorów i innych, w tym platformy handlowe. Dla przykładu, jeśli prowadzisz sklep internetowy oferujący produkty innych marek, będziesz musiał dostosować się do nowych wymagań.
Kluczowe cele regulacji
GPSR zostało stworzone, aby zapewnić dodatkowy poziom ochrony konsumentów, eliminując z rynku produkty potencjalnie niebezpieczne. Wprowadzono ogólną zasadę, zgodnie z którą każdy uczestnik rynku musi działać z należytą ostrożnością, co oznacza obowiązek weryfikacji bezpieczeństwa oferowanych towarów.
Obowiązki producentów, importerów i dystrybutorów
Nowe przepisy nakładają szczegółowe obowiązki na poszczególne podmioty. Przykładowo:
- Producenci muszą zapewnić, że produkty są wyraźnie oznaczone numerami identyfikacyjnymi (np. numer typu, partii lub serii) oraz danymi producenta (nazwa, adres, kontakt e-mail).
- Importerzy są zobowiązani do weryfikacji zgodności produktów wprowadzanych na rynek z wymaganiami GPSR oraz dostarczania konsumentom instrukcji bezpiecznego użytkowania.
- Dystrybutorzy, w tym sprzedawcy internetowi, muszą upewnić się, że produkty spełniają wszystkie wymagania bezpieczeństwa przed ich udostępnieniem na rynku. Jeśli produkt nie spełnia tych wymagań, jego sprzedaż jest zakazana.
Wymogi dla e-commerce i platform handlowych
Nowe przepisy stawiają szczególne wymagania branży e-commerce. Platformy handlowe, takie jak marketplace’y, będą zobowiązane do:
- Wyznaczenia punktu kontaktowego do komunikacji z organami nadzoru.
- Wdrożenia procedur monitorowania produktów pod kątem zgodności z GPSR.
- Usuwania niezgodnych ofert z portalu w terminie do trzech dni roboczych od otrzymania zgłoszenia.
- Rejestracji na portalu Safety Business Gateway, umożliwiającego zgłaszanie niebezpiecznych produktów.
Platformy muszą również przeprojektować interfejsy stron internetowych, aby umożliwić prezentowanie informacji takich jak dane producenta, ostrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa czy obraz produktu umożliwiający jego identyfikację.
Obowiązki informacyjne
Zgodnie z artykułem 19 GPSR, oferta produktów dostępna w sprzedaży online musi zawierać co najmniej:
- Imię i nazwisko lub nazwę producenta, adres oraz kontakt elektroniczny.
- Dane osoby odpowiedzialnej w UE (jeśli producent ma siedzibę poza UE).
- Informacje umożliwiające identyfikację produktu, takie jak obraz, typ czy inne identyfikatory.
- Ostrzeżenia i instrukcje dotyczące bezpiecznego użytkowania produktu.
Kary za nieprzestrzeganie GPSR
Rozporządzenie GPSR pozostawia określenie sankcji państwom członkowskim, wymagając, aby były one skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. W Polsce wysokość kar reguluje ustawa o ogólnym bezpieczeństwie produktów, która przewiduje sankcje sięgające nawet miliona złotych. Ponadto, Inspekcja Handlowa zyska nowe uprawnienia kontrolne.
Podsumowanie i rekomendacje
Wejście w życie rozporządzenia GPSR oznacza duże zmiany dla branży e-commerce oraz platform handlowych. Dostosowanie się do nowych regulacji będzie wymagać szczegółowej analizy i wdrożenia nowych procedur. W przypadku wątpliwości prawnych warto skorzystać z pomocy profesjonalnej kancelarii prawnej, takiej jak DIKE Kancelaria Radcy Prawnego i Mediatora Anna Sobieraj, aby zapewnić zgodność z przepisami oraz ochronę przed potencjalnymi sankcjami.