Czym jest GPSR?
GPSR to nowoczesna regulacja zastępująca dotychczasową dyrektywę 2001/95/WE o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Wprowadza ona jasne i jednolite zasady dla producentów, importerów, dystrybutorów oraz platform internetowych, które oferują produkty konsumentom w UE.
Regulacja dotyczy wszystkich produktów przeznaczonych dla konsumentów, niezależnie od tego, czy są nowe, używane, odnawiane czy naprawione – o ile są po raz pierwszy wprowadzane do obrotu w Unii Europejskiej.
Kogo obowiązuje GPSR?
Nowe przepisy nakładają obowiązki na następujące grupy przedsiębiorców:
- Producentów – podmioty, które projektują, wytwarzają lub zlecają produkcję produktów oferowanych konsumentom.
- Importerów – czyli przedsiębiorców wprowadzających produkty na rynek UE z krajów trzecich.
- Dystrybutorów – sprzedawców detalicznych i hurtowych, zarówno stacjonarnych, jak i działających online.
- Osoby odpowiedzialne – każdy produkt wprowadzany na rynek UE przez podmiot spoza Unii musi mieć tzw. „osobę odpowiedzialną” z siedzibą na terenie UE.
- Platformy handlu elektronicznego (np. marketplace’y) – których rola została znacznie rozszerzona; mają one obowiązek współpracy z organami nadzoru rynku i informowania konsumentów o ryzykach.
Kto NIE podlega przepisom GPSR?
Rozporządzenie nie obejmuje produktów, które są objęte szczególnymi przepisami sektorowymi Unii Europejskiej, zapewniającymi taki sam poziom ochrony jak GPSR. Wyłączenia te obejmują m.in.:
- Produkty lecznicze dla ludzi i zwierząt (regulowane przez rozporządzenie 2019/6 oraz 2001/83/WE).
- Żywność i pasze (uregulowane m.in. przez rozporządzenie 178/2002).
- Wyroby medyczne (rozporządzenia 2017/745 i 2017/746).
- Pojazdy silnikowe (dyrektywy i rozporządzenia dotyczące homologacji).
- Środki ochrony roślin i produkty biobójcze.
- Urządzenia lotnicze, morskie i radiowe, w tym telekomunikacyjne.
W przypadku takich towarów zastosowanie mają odrębne przepisy sektorowe, które szczegółowo regulują kwestie bezpieczeństwa i zgodności z wymaganiami rynku wewnętrznego UE.
Praktyczne obowiązki przedsiębiorcy podlegającego GPSR
-
Oznaczenie produktów:
-
Każdy produkt musi być oznaczony nazwą producenta lub importera, adresem kontaktowym oraz numerem identyfikacyjnym (np. numer partii, modelu).
-
-
Dokumentacja techniczna:
-
Przedsiębiorca powinien posiadać pełną dokumentację pozwalającą ocenić zgodność produktu z wymogami bezpieczeństwa.
-
-
Ocena ryzyka:
-
Producent musi wykonać analizę ryzyka związanego z produktem i dokumentować sposób jego ograniczenia.
-
-
System monitorowania:
-
Obowiązek monitorowania bezpieczeństwa produktu po wprowadzeniu go do obrotu (np. reklamacje, skargi, incydenty).
-
-
Obowiązek wycofania produktu z rynku:
-
Jeśli produkt okaże się niebezpieczny, należy niezwłocznie wdrożyć odpowiednie działania: poinformować konsumentów, zainicjować wycofanie (recall) lub zapewnić działania naprawcze.
-
-
Obowiązek zgłaszania:
-
W przypadku poważnego ryzyka, należy w ciągu 2 dni roboczych zgłosić incydent do unijnego systemu Safety Gate (dawniej RAPEX).
-
-
Marketplace i e-commerce:
-
Platformy internetowe muszą prowadzić monitoring ofert, współpracować z organami nadzoru i umożliwiać identyfikację sprzedawców.
-
Dlaczego warto się dostosować?
Dostosowanie się do GPSR nie tylko minimalizuje ryzyko kar i odpowiedzialności cywilnej, ale również:
- Zwiększa zaufanie klientów i kontrahentów.
- Umożliwia legalne prowadzenie sprzedaży na platformach online (Amazon, Allegro, Etsy).
- Poprawia wizerunek firmy jako odpowiedzialnego producenta/dostawcy.
- Zmniejsza ryzyko wycofań produktów z rynku i kosztownych postępowań.
Jak możemy Ci pomóc?
Nasza kancelaria wspiera przedsiębiorców na każdym etapie dostosowania do GPSR:
- Analizujemy ryzyka i kompletujemy dokumentację zgodności.
- Opracowujemy procedury zgłoszeń i wewnętrzne systemy monitorowania.
- Pomagamy przygotować się do kontroli organów nadzoru.
- Wspieramy firmy prowadzące działalność online (e-commerce).
- Wyznaczamy osobę odpowiedzialną na terenie UE dla producentów spoza wspólnoty.
Podsumowanie
Nowe przepisy GPSR znacząco zmieniają krajobraz prawny dla producentów i sprzedawców produktów konsumenckich w UE. Należy traktować je nie tylko jako obowiązek, ale jako realną szansę na rozwój i zwiększenie konkurencyjności.
Jeśli nie jesteś pewien, czy GPSR dotyczy Twojej działalności lub chcesz wdrożyć odpowiednie procedury – zapraszamy do kontaktu.